Firefox Quantum’un Beta ve Developer Edition sürümleri hazır

Bugün çok heyecanlıyız çünkü gücünü tamamen baştan tasarlanmış, çağdaş bir motordan alan yepyeni Firefox’un Beta sürümü hazır. Yaptığımız değişiklikler ve yeni Firefox’un hızı karşısında sürüm numarası (57) kifayetsiz kalıyor. O yüzden bu yeni sürüme Firefox Quantum adını verdik.

Firefox Quantum yolculuğu

Geçen yılın Ekim ayında modern bilgisayarlara hitap eden yeni nesil bir motor oluşturmayı amaçlayan Quantum Projesini duyurmuştuk. Bu proje, Servo araştırma projemizin teknolojisini temel alıyordu. O zamandan beri mühendislik ekibimiz Firefox’u inanılmaz bir hıza ulaştırmaya odaklandı.

Bu yıl içinde Firefox’u eskisinden çok daha iyi hale getiren birkaç büyük gelişmeyi zaten hayata geçirdik. Örneğin Firefox’u çoklu işlem kullanabilir hale getirerek, hız ve bellek kullanımı arasındaki “doğru” dengeyi yakaladık. Buna ek olarak, WebAssembly ve WebVR gibi yenilikçi özellikler sayesinde, hem masaüstünde hem de VR başlıklarında web uygulamalarını doğala yakın performans ve hızla çalıştırmayı başardık.

Birçok yeniliği Firefox’un önceki sürümlerine ekledik ama Firefox Quantum’da bir araya getirmeyi plandığımız birkaç projemiz daha vardı.

Popüler web sitelerinde çok daha hızlı

Firefox Quantum o kadar büyük bir değişim ki sevdiğiniz sitelerde gezerken farkı anında hissedeceksiniz.

Üstelik Firefox Quantum’un hızını kendiniz de ölçebilirsiniz. Ekibimizin boş laflara karnı tok. O yüzden verileri temel alan bir yaklaşıma güveniyoruz. Tarayıcı performansını ölçmenin basit yollarından birisi, modern web uygulamalarını taklit eden (ve hâlâ geliştirme aşamasında olan) Speedometer 2.0 benchmark’ını kullanmak. Sonuçlar bilgisayarınıza ve aktif olarak kullandığınız uygulamalara göre değişebilir ama denemelerimizin çoğunda Firefox Quantum’un geçen yılki Firefox’a kıyasla yaklaşık 2 kat hızlı olduğunu gördük.

Sizin de kendi karşılaştırmanızı yapmanızı öneriyoruz ama çeşitli web sitelerinde Firefox Quantum ile Chrome’u karşılaştırdığımız kısa bir video hazırladık. Gördüğünüz gibi, Firefox Quantum çoğu zaman gözle görülür oranda daha hızlı.

(Acer Aspire W8 üzerinde çalışan Webpagetest. Performans, birkaç etkene bağlı olarak değişebilir.)

Peki Firefox Quantum’u nasıl bu kadar hızlı yapabildik?

Firefox yakın zaman dek tek bir işlemci çekirdeği üzerinde çalışıyordu. Oysa Firefox Quantum,  günümüzün bilgisayarlarında ve mobil aygıtlarında yer alan çoklu işlemci çekirdeklerini çok daha verimli şekilde kullanıyor. Bilgisayarınızın donanımını daha verimli kullanarak, Firefox Quantum’u önemli ölçüde hızlandırabildik. Örneğin, sayfaların oluşturulmasında çığır açan bir yaklaşım geliştirdik: Mozilla’nın öncülük ettiği Rust adlı sistem programlama diliyle yazılmış, müthiş hızlı bir CSS motoru. Firefox’un yeni CSS motoru hızlı çalışıyor, tek bir işlemci çekirdeğinde yavaş bir süreç çalıştırmak yerine birden çok işlemci çekirdeğini paralel olarak kullanabiliyor. Öteki tarayıcıların hiçbiri bunu yapamıyor.

Ayrıca, aktif olarak kullandığınız sekmenin arka plandaki sekmelerden daha önce indirilip çalıştırılmasını sağlayacak şekilde Firefox’u geliştirdik. Aktif sekme önceliğinin ayarlanması ve Firefox’un “tam kararında” çoklu işlem mimarisi sayesinde Firefox Quantum’la elde edeceğiniz sonuçlar çoğu zaman Chrome’dan daha hızlı oluyor, hem de yaklaşık %30 daha az bellek (RAM) tüketerek.

Ayrıca son birkaç aydır Firefox kullanırken tarayıcının herhangi bir yerinde karşılaşabileceğiniz yavaşlıkları gidermeyi amaçlayan girişimde bulunduk. Şu ana kadar ekibimiz bu sorunların irili ufaklı 468 tanesini giderdi.

Hızlı ve akıcı Photon tasarımı

Elbette performans testlerinde çok iyi olmak yetmez. Kullanıcılarımızın iyi tasarlanmış ve yüksek performanslı bir ürün kullandıklarını hissetmelerini de istiyoruz.  Kaputun altındaki bu gelişmeleri yansıtacak şekilde Firefox’un kullanıcı arayüzünü de baştan inşa ettik. Buna Photon projesi diyoruz. Yetenekli tasarımcılardan ve araştırmacılardan oluşan ekibimiz, kullanıcıların web tarayıcılarını nasıl algılandığını anlamak, özellikle de tarayıcının başında beklerken ne hissettiğinizi anlamak için çok çalıştı.

Yeni tasarımıyla Firefox, günümüzün yüksek çözünürlüklü ekranlarını ve görev odaklı kullanıcılarını dikkate alan yeni bir arayüzle çağ atlıyor. Photon sayesinde Firefox Quantum kullanıcıları, ihtiyaçlarını ilk sıraya koyan, çağdaş ve yeni bir tasarımı kullandıklarını hissedecekler. Foton iyi görünmekle kalmıyor, çok da akıllı. Photon’u dokunmatik ekranlı bir Windows bilgisayarda kullanıyorsanız menülerin boyutları, fare mi yoksa parmak mı kullandığınıza göre değişiyor.

Yeni, minimalist tasarımda dikdörtgen sekmeler, akıcı animasyonlar ve kaydettiğiniz her şeye hızlı erişim sağlayan bir “Arşiv” sizi bekliyor. Yer imleriniz, Pocket, geçmişiniz, indirdikleriniz, sekmeler  ve ekran görüntüleriniz Arşiv’de toplanıyor. Firefox Quantum, günümüzün fare ve dokunmatik temelli işletim sistemlerinin hepsiyle uyumlu: Windows 10, macOS High Sierra, Android Oreo ve iOS 11.

Pocket da içinde

Firefox Quantum’a, Mozilla’nın geçen yıl satın aldığı “daha sonra okuma” uygulaması Pocket‘ı da entegre ettik. Pocket’ın iOS ve Android uygulamaları sayesinde daha önce kaydettiğiniz yazıları her yerde, internetiniz olmasa bile okuyabileceksiniz.

Firefox Quantum’a yakında güncelleme yapabilir veya Beta’yı hemen indirebilirsiniz

Sadık Firefox kullanıcılarından biriyseniz tarayıcınız 14 Kasım’da kendiliğinden Firefox Quantum’a güncellenecek. Ama sınırları zorlamaktan hoşlanıyorsanız Beta sürümünü bugünden itibaren masaüstünde, Android’de ve iOS’te deneyebilirsiniz. Ama web geliştiricisiyseniz, web’i inşa edenler için özel olarak tasarladığımız yepyeni araçları içeren Developer Edition’ı indirebilirsiniz.

Son yıllarda Firefox çok değişti ve daha fazlası da yolda. Kasım’da çıkacak Firefox Quantum hakkında daha fazla bilgi almak için ilgili sayfamızı ziyaret edebilir ve yeniliklerden haberdar olmak için bültenimize kaydolabilirsiniz.

Firefox Quantum’u Beta kullanıcılarımıza sunmaktan dolayı acayip heyecanlıyız. Umarız siz de dener ve beğenirsiniz.